واژه
ها و تركيب هاي استفاده شده در تاريخ بيهقي، يگانگي و دگرگونگي امروز آن در گفتار
مردم غزنين با تكيه به گويش هزاره هاي استان غزني
«اما غرض من آن است که تاریخی پایدار
بنویسم و بنایی بزرگ بر افراشته گردانم چنان که ذکر آن تا آخر روزگار باقی
ماند».
در اين پژوهش تلاش شده است، واژگان و
تركيب هاي كه در تاريخ بيهقي آمده اند، در گفتار امروز مردم غزنين بررسي شوند.
بسيارند واژه ها و تركيب هاي كه در تاريخ بيهقي به استوار آمده و هنوز در غزنين
استفاده مي شوند. برخي از اين واژگان و تركيب ها در همان معني روزگار بيهقي به كار
مي روند و برخي با كمي تفاوت كار برد دارند. به طور نمونه واژه كبكبه و كرو فر در
روزگار بيهقي با حشمت تمام معنا مي داده و هم از آن سپاه و لشكر در نظر بوده است.
اما امروزه فقط در معني شأن و شوكت به كار مي رود. برخي از اين واژه ها ديگر آن
معناي روزگار بيهقي را ندارند، مانند: كشك كه امروز در گفتار مردم غزنين از آن
سنگر – آوارپناه، كوته، سرايچه و خانه نيي مراد است و
كوتوال كه معني نگهبان ساده را دارد. مبناي تطبيقي واژگان، گويش هزاره هاي(
غرجستان) استان غزنين بوده است، زيرا هزاره ها يا غرجستاني ها، باشندگان بومي
غزنين و اين واژگان به فراواني در گويش آنان وجود و كاربرد دارند، نگارنده نيز خود
اهل غزنين است. ماخذ و منبع اين پژوهش سه جلد تاريخ بيهقي به كوشش دكتر خليل خطيب
رهبر است.
حفیظ ا... شریعتی هستم